БИШКЕК, 9-март. — Eurasia Today. Грузиянын баш калаасы Тбилиси шаарында "чет элдик агент тууралуу" жаңы мыйзамга каршы массалык түрдө нааразычылык акциялары өтүүдө. Кырдаал 7-мартта грузин парламенти "Чет элдик тыңчылар жөнүндөгү" мыйзам долбоорун биринчи окууда кабыл алгандан кийин курчуп кетти.

Демонстранттар депутаттар чыга турган парламенттин кире беришин тосууга аракет кылышып, бул полиция менен кагылышууга алып келди. Күч түзүмдөрү элди таратуу үчүн көздөн жаш агызуучу газ жана суу аткычты бир нече жолу колдонууга аргасыз болду. Кийинчерээк митингчилер парламенттин кире беришине коюлган темир тосмолорду бузуп киришкен. Укук коргоо органдарынын бир нече кызматкери жараат алды.

Эмне болду?

🔵 Тбилисинин борборундагы грузин парламентинин имаратынын жанына 1000ден ашуун адам чогулду.

🔵 Митингчилер полиция кызматкерлерине күйүүчү май куюлган бөтөлкөлөрдү ыргытышты.

🔵 Полиция менен демонстранттардын ортосунда кагылышуу болду. Ички иштер министрлигинин бир нече кызматкери жабыркап, милициянын техникасы жана техникасы да жабыркаган.

🔵 Демонстранттар Грузиянын жаңы Омбудсмени Левана Иоселаианиге жумуртка ыргытышты, аны парламент 7-мартта бул кызматка бекиткен.

🔵 Укук коргоо органдары акцияны таркатуу үчүн суу аткыч жана көздөн жаш агызуучу газ колдонду.

🔵 Укук коргоо кызматкерлери митингге чыккандарды массалык түрдө камакка алышты.

🔵 Митингчилер грузин парламентинин жанындагы полиция орноткон темир тосмолорду бузуп өтүштү.

🔵 Республиканын Ички иштер министрлигинин кызматкерлери парламенттин жанынан 77 адамды кармады.

🔵 Митингчилер 8-март күнү эртең менен Руставели проспектисинен чыгып кетишти.

🔵 8-март күнү түштөн кийин Тбилисидеги парламент имаратынын жанына кайрадан 1000ден ашуун адам чогулду.

🔵 9-мартка караган түнү ИИМдин атайын күчтөрү митингчилерди артка сүрө баштагандан кийин парламент имаратынын жанында митингчилер баш аламандык уюштура башташты. Митингчилер менен атайын күчтөрдүн ортосунда кагылышуу болду.

🔵 9-март күнү эртең менен укук коргоо кызматкерлери Руставели проспектисинде митингге чыккандарды таратышты.

🔵 Акциянын катышуучулары полиция кызматкерлерине таштарды, тез күйүп кетүүчү каражаттарды ыргытып, аларга карата физикалык күч колдонушкан. Мындан тышкары, демонстранттар ИИМдин автоунааларын талкалап, аларды өрттөшкөн. Ошондой эле парламент имаратын зыянга учуратышкан.

Грузиянын президенти митингчилерди колдоду

АКШда сапары менен жүргөн Грузиянын президенти Саломе Зурабишвили Тбилисидеги демонстранттарды колдоп, чет элдик агенттер жөнүндөгү мыйзамга вето кое турганын билдирди.

Анын айтымында, чет элдик агенттер жөнүндөгү мыйзам Грузияны Евробиримдиктен алыстатат  жана аны колдогондордун баары өлкөнүн Конституциясын бузууда.

Зурабишвили 5-марттан бери Нью-Йоркто иш сапары менен жүрөт. Ал БУУнун Аялдардын абалы боюнча комиссиясынын 67-сессиясына катышууда.

Тбилисидеги окуяларды Эл аралык коомчулук кандай кабыл алды?

🔵 АКШнын Мамлекеттик департаменттин өкүлү Нед Прайс Грузиядагы тынч демонстранттар ээн-эркин чогулуп, өз позициясын билдире алышы керек деп билдирди.

🔵 Прайс АКШ чет элдик агенттер жөнүндөгү мыйзамдын айланасында түзүлгөн кырдаалдан улам грузин бийлигинин өкүлдөрүнө каршы санкцияларды киргизүү мүмкүнчүлүгүн жокко чыгарбайт деп белгиледи.

🔵 Прайстын айтымында, АКШ администрациясы Грузиядагы чет элдик агенттер боюнча мыйзам долбоору Тбилисинин батыш өлкөлөрү менен мамилесине коркунуч келтирет деп эсептейт.

🔵 Евробиримдиктин тышкы иштер кызматынын башчысы Жозеп Боррелл чет элдик агенттер жөнүндөгү мыйзамдын грузин версиясынын кабыл алынышы республикага жана анын эли үчүн окуялардын жаман жакка өнүгүшүнө жана Тбилисинин Евробиримдикке кошулуу каалоосуна карама-каршы келет деп эсептеди.

🔵 БУУнун башкы катчысы Антониу Гутерреш эки тарапты кырдаалды курчутуп жиберүүчү аракеттерден оолак болууга чакырды.

🔵 Түштүк Осетиянын Грузия менен чек арасындагы коопсуздук күчтөрү күчөтүлгөн режимге өткөрүлдү.

Эксперт: Грузиядагы нааразылыктар бийликтин кулашы менен аякташы мүмкүн

Саясат таануучу жана постсоветтик мейкиндик боюнча адис Андрей Суздальцев Грузиядагы нааразылык акциялары бийликти кулашы менен аякташы мүмкүн экенин РИА Новости агенттигине билдирди.

Анын айтымында, Грузияда болуп жаткан нааразылык акциялары мамлекеттик төңкөрүшкө жана АКШнын кызыкчылыгы үчүн Кавказда Россияга каршы “экинчи фронтту” ачкысы келбеген азыркы бийликти кулатууга айланып кетиши мүмкүн.

"(Мамлекеттик төңкөрүш) болушу мүмкүн. Грузиянын азыркы бийлиги толугу менен антироссиялык жана батышчыл, бирок анын позициясы Батышты анча канааттандырбайт. Тбилиси эң негизгиси – Россия менен тирешүүгө тартылууну каалабайт. Грузия муну 2008-жылы башынан өткөргөн, эки өлкөнүн мамилеси саясий жактан калыбына келтирилген эмес, бирок экономикалык жактан жарым-жартылай калыбына келтирилген. Бул Грузияны канааттандырат, бирок ал Грузиянын Кавказда Россияга каршы “экинчи фронтту” ачуусун каалаган НАТОго жана АКШга туура келбейт”,-деди эксперт.

Суздальцевдин айтымында, грузин бийликтегилери бул учурда акыл-эстүүлүк менен ойлонуп, өз элинин кызыкчылыгы үчүн аракеттенүүдө. Ал эми массалык нааразылык акциялары – эгемендүү мамлекеттин ички саясатына чет өлкөлүк түз кийлигишүүнүн натыйжасы болуп саналат.Бул үчүн АКШ экс-президент Михаил Саакашвилинин мурдагы жана азыркы өнөктөштөрүн жигердүү пайдаланып, кырдаалды солкулдатып жатат.

Чыр жараткан мыйзам долбоору

Февраль айында грузин парламентинде "Элдин күчү" кыймылы "Чет элдик таасирдин ачыктыгы жөнүндө" жана "Чет элдик агенттерди каттоо жөнүндө" мыйзам долбоорлорун сунуштаган.

Мыйзам долбоору сырттан 20% ашуун каржыланган кандай гана уюм болбосун "чет элдик агент" деп каттоодон өтүүгө милдеттендирет. "Агент" катары катталган уюмдар жыл сайын каржылык декларация тапшырууга милдеттүү болот. Каттоодон качууга аракет кылган же декларация тапшырбагандар 25 000 лари (болжол менен 9 500 доллар) айыпка жыгылат. Алардын ишмердүүлүгү Юстиция министрлиги тарабынан көзөмөлдөнөт.

“Элдин күчү” кыймылы мыйзам долбоорлорунун бирин жазгы сессия аяктаганга чейин, башкача айтканда, июнь айынын аягына чейин биротоло бекитүүнү пландаштырууда.